102. Kızılhisar'da milden çıkarılmış çarkın alttan görünüşü.

Çok az rastlanan beşinci tür tezgâhla çalışan yerlerden biri, Denizli'nin Acıpayam ilçesine bağlı Kızılhisar bucağıdır. Bu sanatın buraya ne zaman ve nasıl geldiği bilinemiyor. Burada çark artık milli olduğu gibi yataklı ve bilyalıdır. Ne var ki mil henüz çok kısadır. Bu el sanatı köyden çıkıp kasabaya inmiş, dolayısıyla ev-atölyelerle birlikte bu uğraşı sürdüren kadınlar da artık köyde kalmıştır. Kızılhisar'da uzunca bir sokak sağlı sollu çömlekçi atölyeleriyle doludur. Bu atölyelerde kırk kadar çömlekçi çalışmaktadır. Çömlekçiler sokağındaki bu atölyelerden birine girdiğimde araştırmam sırasında çoğu kez olduğu gibi, bir kez daha gözlerimin beni yanılttığı ve tarihsel bir evrenin zaman içinde dondurulmuş durumuyla karşı karşıya olduğum duygusuna kapıldım. Gördüğüm olay bana, yazımın başında değindiğim ve bugün bile tartışma konusu olan "Çark mı araba tekerleğinden, araba tekerleği mi çarktan doğmuştur?" sorusunu yeniden düşündürdü.

Biçimlendirmede, yere saplanmış, sabit, kısa bir mil üzerine oturtulan araba tekerleği çark olarak kullanılmaktadır. Kenarlarının ağırlığını artırabilmek için tekerleğin çemberi çamurla kaplanıp bezle sarılmıştır. Elleriyle tekerleğe hız verdikten sonra çömlekçi ustası, testileri çekme işlemine geçmektedir. Biçimlendirmede kullanılan çeki tahtalarına burada yunuk adı verilmektedir.

Pişirim artık dördüncü türde ve Anadolu'da rastlanan en gelişmiş çömlekçi fırını olan, kemerler üzerine oturtulmuş ve alttan ateşlenen bir fırında yapılmaktadır.

101. Araba tekerleğinden yapılan çarkta bir çömlekçi ustasının çektiği kusursuz testiler. Bu resimdeki usta Kızılhisar'da samut diye nitelenen sağır ve dilsiz bir kişidir.	103. Kızılhisar'da çömlekçilerin bulunduğu sokak
104. Kızılhisar'da pişirim yapıldıktan sonra yarı boşaltılmış bir fırının üstten görünüş	105. Kızılhisar'da yapılan işlerden örnekler